امروزه پول يكي از مهمترين پديده هاي اقتصادي محسوب مي شود و با زندگي بشر
به طرز اعجاب انگيزي عجين شده است .اين عنصر كيميا گونه را همگان مي
شناسند و از نقش تعيين كنندة آن در زندگي بخوبي آگاهند در هر فعاليت خرد و
كلان اقتصادي ” پول “ نقشي اساسي بر عهده دارد .
” پول “ به عنوان يك ”
پديده “ روزگاري وجود نداشت و نياز انسان سبب پيدايش يا اختراع آن گرديد و
بتدريج رشد كردو به صورت موضوعي كه تحت تأثير قوانين مشخص و مكانيزمهاي
پيچيده قرار دارد در آمد .
بطوري كه تا كنون بيش دهها كتاب دربارة
نگاشته شده و آن را از زواياي گوناگون مورد بحث و كاوش قرار داده اند ولي
با اين همه هنوز تعريف جامعي دربارة آن ارائه نشده است و اقتصاد دانان
ترجيح مي دهند به جاي تعريف پول بيشتر وظايف آنرا مورد توجه قرار دهند .
مبادلات پايا پاي ( Barter يا Troc):
يكي از وظايفي كه اقتصاد دانان براي پول ذكر مي كنند ” وسيله بودن براي
تسهيل مبادلات “ است . قبل از تولد پول و به كار گيري آن به عنوان وسيله
مبادلة انسانهاي اوليه نيازمندي هاي خود را به صورت معاملات پاياپاي بر طرف
مي ساختند . اين داد وستد ها معمولاً در يك اقتصاد ساده و كوچك ، در
محدودة يك قبيله ، روستا ، شهر و يا ….. صورت مي گرفت و در ضمن آن ، دو
طرف معامله ، كالاهاي خود را با يكديگر معاوضه مي كردند .
هر كس
كالايي راكه براي او قابل استفاده نبود يا بر اثر احتياج به كالاي ديگر
حاضر به معاوضة آن بود، به شخص ديگر كه متقاضي كالاي او بود مي داد و
متقابلاً كالاي وي رابه عنوان عوض دريافت مي كرد . اين قبيل داد و ستد ها
كه در جامعه هاي ابتدايي متداول بود ” مبادلة مستقيم كالا با كالا يا
مبادلة پاياپاي “ نام دارد .
